Informator Gminny - Nr 11/2006 (148)

Z historii gminy

DĘBINY –  KALENDARIUM HISTORYCZNE

Dębiny ( niem. Dembine lub Eichenau ) to wieś leżąca na południowy – zachód od Chełmży.Do roku 1851 Dębiny należały do majątku Przeczno; w tymże roku folwark liczący 22 łany chełmińskie odkupił od właściciela Przeczna jego zięć Izydor von Goetzendorf Grabowski za 33 tys. Talarów. Wtedy to uznano folwark Dębiny za samodzielny majątek szlachecki. W 1861 r. majątek nabył Johann Bolt, potem jego następcy. Od 1865 r. w aktach historycznych Dębiny zapisane są jako dobra w powiecie toruńskim nad bitym traktem toruńsko – chełmińskim, należące do parafii Przeczno, ze szkołą w Nawrze i  pocztą w Unisławiu. Obszar 1460 mórg, 12 budynków, 4 domy mieszkalne, 122 mieszkańców ( 104 katolików i 18 ewangelików ). Od 1881 r. pojawiła się już nowa, niemiecka nazwa majątku – Eichenau, znacząca to samo, co polska. W 1897 r. majątek nabył Kazimierz Skorzewski i jego małżonka Izabela z domu Szczaniecka. W 1905 r. władze zakupiły ziemię w Dębinach pod budowę kolei, przedłużenie odcinka Toruń Północny – Czarnowo ( odcinek oddano do użytku w 1912 r. ). Według spisu z 1910 r. obwód dworski Dębiny miał pow. 699.6 ha/>, 46 budynków mieszkalnych, 493 mieszkańców ( 237 mężczyzn i 256 kobiet). Według danych pierwszego spisu powszechnego po rozbiorze Polski w 1921 r. Dębiny miały 45 domów i 520 mieszkańców

( wszyscy wyznawali wiarę rzymskokatolicką i przyznawali się do narodowości polskiej ). W 1929 r. wieś i gmina Dębiny liczyła 520 mieszkańców i miała 2 właścicieli ziemskich – Jakuba Żurka i Jana Szlosowskiego; ponadto był tu 1 kołodziej oraz 1 kowal. Spis w 1931 r. podał, że gmina wiejska Dębiny miała 700 ha/> powierzchni ogólnej, w tym 662 ha/> użytków rolnych i 636 ha/> gruntów ornych, 45 budynków i 441 mieszkańców. W 1933 r. założono tu Koło Przyjaciół Związku Strzeleckiego, Stowarzyszenie Młodzieży Rolniczej i Kółko Rolnicze. Zaraz po wybuchu II wojny św. i wkroczeniu Niemców właściciel folwarku został eksmitowany ze swej nieruchomości; majątek ( 364 ha/> ) przejęła Rzesza Niemiecka. Po zakończeniu wojny ziemie przejął Skarb Państwa Polskiego na wykonanie reformy rolnej ( rozparcelowano obszar 175 ha/> na 26 gospodarstw ). Według danych ewidencyjnych z 2004 r. sołectwo Dębiny obejmuje powierzchnię ogólną 373.75 ha/>, z czego użytki rolne stanowią 348.12 ha/>; mieszka tu 278 mieszkańców w 53 budynków mieszkalnych.

Tereny i obiekty o wartości kulturowej:

·          zespół dworsko – parkowy, w skład którego wchodzą:

*   dwór murowany z końca XIX w., własność prywatna,

*   park dworski o pow. 0.80 ha/>, z końca XIX w., własność Gminy    Łubianka;

·          dawna kołodziejnia ze stolarnią ( dawniej połączona z rozebraną kuźnią ), murowana z końca XIX w.;

·          spichlerz murowany, obecnie obora z częścią mieszkalną nr 22,

z końca XIX w.;

·          czworak murowany, obecnie nr 23, z końca XIX w., wł. Gminy Łubianka;

·          sześciorak murowany, obecnie nr 25, końca XIX w., własność prywatna;

4 stanowiska nieeksponowane w terenie.

( Tekst opracowano na podstawie materiałów ze zbiorów Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Toruniu, opracowania naukowego R. Kowalskiego i dokumentacji Urzędu Gminy w Łubiance ).

drukuj (Z historii gminy)

  • autor: Hanna Wojnowska

Komentarze

  • ~mirke (1970-01-01 01:33)

    Izydor Gotzendorf-Grabowski x Paulina h.Krzywda Znaniecka z Dębin *1832 c.Michała 1793-1860 wł. Przeczna,Wymysłowa,Dębin i Słomowa i Franciszki h.Pomian Kiełczewskiej 1795-1876 z Jeżewa dzieci;Wanda x Ludwik Tucholka,Leontyna x Małczyński,Jan,Wincenty,Cyryl,Izydor,Walerya x dr Plewkiewicz
  • ~mirke (1970-01-01 01:33)

    Witam ! Wg danych Rodzinnych Przeczno,Dębiny i Wymysłowo kupuje w 1744 Stanisław h.Lubicz Cyborski.Wnuczka Brata Franciszka,Kunegunda wnosi jako wiano 1761 Jakubowi h.Krzywda Znanieckiemu 1726-1788 chorążemu czernichowskiemu.Dębiny były własnością Znanieckich do 1851 i jako wiano ? Pauliny przeszły na Jej męża gen.Izydora h.Zbiświcz hr.Gotzendorf- Grabowskiego +12.01.1870 Górzewo k.Obornik w majątku Syna Jana,gdzie + też Paulina 16.10.1876 Pozdrawiam Mirek Paliszewski
  • ~Kris (1970-01-01 01:33)

    Witam, poszukuje informacji o Boltach - czy ktos wie cos wiecej o nabywcy majatku Debiny w 1861 roku Johannie Bolt i jego nastepcach?

Dodaj nowy komentarz

:

:

:

* pole wymagane

  • Kontakt

    tel. +48 56 678 82 17, 678 82 18
    fax +48 56 678 82 19
    ePUAP: /myxxo62135/skrytka
    gmina@lubianka.pl
    Zapraszamy do Urzędu Gminy codziennie
    poniedziałek, środa czwartek: 7.30 – 15.30
    wtorek: 7.30 – 16.30
    piątek: 7.30 – 14.30
    Urząd Gminy w Łubiance
    Aleja Jana Pawła II nr 8
    oraz ul. Toruńska 97
    87-152 Łubianka
    NIP 956-18-70-602
    REGON 000539756
    Numer konta: BS w Toruniu - O/Łubianka 60951100002003002149020001
    Aby skontaktować się z pracownikami wydziałów prosimy kliknąć tutaj
  • Awaria

    Wydział Gospodarki Komunalnej informuje, że wszelkie awarie zewnętrznych sieci wodno-kanalizacyjnych można zgłaszać pod nr alarmowym 502 234 497.

    W przypadku braku połączenia należy wybrać nr telefonu z poniższej listy:

    Andrzej Sierocki, kier. wydziału

    508-221-372

    Marzenna Winiarska

    530-442-940

    Adam Paluszewski

    502-234-457

    Tomasz Szreder

    502-234-477

    Sławomir Wronka

    502-272-125

    Jarosław Surowiec                        731-732-916
    Dorota Tarczykowska 731-732-950

     

  • Odczyty

    Klikając w poniższy link nastąpi przekierowanie do strony obsługującej odczyt wodomierzy.

    LINK

  • Jakość powietrza

  • Film promocyjny

    ⬇️ Kliknij dwa razy ⬇️